Sve do pred kraj 19. vijeka, prostor koji danas pripada opštini Derventa, imao je pretežno agrarni privredni karakter i privreda je uglavnom bila bazirana na poljoprivrednoj proizvodnji i seoskom tržištu. Austrougarskom okupacijom dolazi do preokreta u privrednoj strukturi derventskog područja i zahvaljujući dolasku stranog kapitala stvaraju se uslovi za prodor kapitalističkog načina privređivanja i to su počeci razvoja industrije , saobraćaja, trgovine. Početkom 20. vijeka , Derventa je bila poznata kao trgovačko mjesto sa razvijenim zanatstvom i relativno bogatom poljoprivrednom okolinom.
Drugi svjetski rat je donio ogromna razaranja na području Dervente, tako da se po njegovom završetku moralo poći iznova u pogledu privrede. Poljoprivreda je zabilježila ogromne materijalne gubitke, uništen je stočni fond, zapušteni voćnjaci i oranice.

Poslijeratni socijalistički razvoj karakteriše smjena perioda ekspanzije i recesije privrednog razvoja. Granska struktura industrije u tom periodu karakteriše se manjom raznorodnošću. Vodeću poziciju zauzimala je industrija kože i obuće,slijedi tekstilna, metalska, prehrambena, grafička. I kvalifikaciona struktura radne snage na području opštine odgovarala je potrebama lake industrije. Prije posljednjeg rata Derventa je pripadala grupi srednje razvijenih opština u BiH sa oko 13.500 zaposlenih. Tekstilna industrija „Ukrina“sa proizvodnjom od 10 miliona kvadratnih metara tkanine u 1991. godini, Fabrika cijevi „Unis“ sa godišnjom proizvodnjom od 40 hiljada tona cijevi, cijevnih elemenata i proizvoda te Fabrika obuće „Demos“ sa dnevnom proizvodnjom od 15 hiljada pari obuće bili su nosioci izvoza i privrednog razvoja opštine osamdesetih godina. U vrijeme neposredno pred građanski rat dolazi do teške ekonomske krize i pada proizvodnje.

Za vrijeme ratnih dejstava 1992. godine veći dio proizvodnih pogona je oštećen ili uništen tako da nakon rata, u skladu sa izgradnjom novog ekonomskog sistema, počinje proces privatizacije društvenih odnosno državnih preduzeća koji umjesto privrednih giganata forsira razvoj malih i srednjih preduzeća.Osnivaju se i nova preduzeća u privatnom vlasništvu i dolazi do revitalizacije i ubrzanog razvoja derventske privrede.

Industrija je i dalje jedan od nosilaca privrednog razvoja opštine ali sa znatno manjim učešćem u strukturi privrede nego prije posljednjeg rata.Za Derventu je karakterističan dinamičan razvoj malih i srednjih preduzeća u oblastima obućarske i metaloprerađivačke industrije, a posljednjih godina i preduzeća u oblasti elektronike. Na području opštine je veći broj stranih firmi, austrijskih, italijanskih i njemačkih, koje su značajan faktor u kreiranju pozitivnog privrednog ambijenta Dervente. Znatno učešće u ukupnoj privrediopštine ostvarile su idruge privredne grane kao trgovina i ugostiteljstvo, građevinarstvo, saobraćaj i veze, finansijsko-tehničke i poslovne usluge, poljoprivreda i druge, koje postaju nosioci privrednog razvoja.Prerađivačka industrija treba da postane ključni segment u kreiranju novih radnih mjesta.

Privreda u 2015. godini

    Finansijski rezultati poslovanja privrede opštine Derventa u 2015. godini pokazuju da su u privredi ostvareni ukupni prihodi veći za 0,90 posto u odnosu na 2014. godinu, a ostvareni rashodi su manji za 13,20 posto.Ukupna dobit ostvarena u 2015. godini iznosi 25.642.440,00 KM i u odnosu na 2014. veća je za 50,90 posto.Ukupan gubitak ostvaren u 2015. godini iznosio je 24.572.332,00 KM što je u odnosu na 2014. godinu manje za 77,11 posto . Prema podacima Poreske uprave Republike Srpske na području opštine Derventa je sa 31.12.2015. godine bilo zaposleno 6.037 radnika. Najviše zaposlenih je u oblasti prerađivačke industrije-2.658,u trgovini na veliko i malo 1.151,u obrazovanju 513,javnoj upravi i odbrani 254, u proizvodnji računara, elektronskih i optičkih proizvoda zaposleno je 309 radnika itd.
    Prema podacima Zavoda za zapošljavanje RS, Biro Derventa je 31.12.2015.godine na evidenciji imao 2.273 prijavljena nezaposlena lica.Broj nezaposlenih na području opštine na kraju 2015. godine je manji za 7 posto u odnosu na isti period 2014. godine.
    Prosječna mjesečna bruto plata po radniku u 2015. godini za područje opštine je iznosila 956 KM, a prosječna mjesečna neto plata 634 KM.
    U 2015. godini je na području opštine poslovalo ukupno 177 privrednih društava, od koji su 124 mikro privredna društva, 38 je malih privrednih društava, 11 srednjih i 4 velika sa preko 250 zaposlenih. Prema podacima Odjeljenja za privredu i društvene djelatnosti na području opštine bila je registrovana 501 preduzetnička djelatnost, što je u odnosu na 2014. veće za 2,03 posto.
    Prema podacima Agencije "APIF" na području opštine bilo je registrovano 387 aktivnih pravnih lica i 122 poslovne jedinice pravnih lica.Pravna lica su u 2015. godini ostvarila ukupne prihode u iznosu od 351.905648,00 KM ili za 0,90 posto više u odnosu na 2014. godinu.Pozitivno je poslovalo 136 pravnih lica.
    Prema podacima Spoljnotrgovinske komore BiH obim spoljnotrgovinske razmjene opštine Derventa u 2015. godini iznosio je 477.866.527,00 KM, od čega je izvoz bio 251.505.597,00 KM, što je u odnosu na 2015. godinu veće za 4,37 posto, dok je uvoz iznosio 226.360.930,00 KM što je za 5,12 posto veće u odnosu na 2014. godinu.
    U 2015. godini Derventa je u izvozu regije Doboj učestvovala sa 52,60,a u ukupno ostvarenoj vrijednosti uvoza regije Doboj sa 42,69 posto.Pokrivenost uvoza izvozom u 2015. godini bila je 111,11 posto. Izvoz je najvećim dijelom ostvaren u Austriju, Italiju, Njemačku, Mađarsku, Rumuniju, Srbiju i Tursku.
U ukupnoj vrijednosti izvoza Republike Srpske u 2015.godini opština Derventa je učestvovala sa 9,18 posto, a u vrijednosti uvoza sa 5,11 posto.